De Sicilianen en hun favoriete snack, de arancina / arancino…

Als er iets is waar de Sicilianen zich heel erg druk om kunnen maken, dan is dat wel eten. Siciliaanse recepten, daar gaan ze voor; uit eten, maar dan wel in restaurants met authentieke gerechten en achteraf altijd klagen dat de pasta van “die mamma” toch een stuk beter is! Ja, eten houdt de Sicilianen wel bezig… Is het niet de activiteit zelf (er is altijd een excuus voor een uitgebreid feestmaal), dan kunnen ze urenlang discussiëren over welke bar de beste cannolo verkoopt of waar je absoluut 40 km voor moet omrijden om de beste pani cunzatu te vinden.

Er zijn echter maar weinig gerechten waarover door de eilandbewoners zo vaak discussies worden gevoerd als de arancina, of arancino…

Links een arancina uit Palermo en rechts een arancino

Arancina of arancino:

De arancina / arancino is een gefrituurde rijst-, of eigenlijk risottobal, gevuld met tomatensaus, gehakt en doperwten of met mozzarella, bechamelsaus en ham (er zijn ook varianten op deze smaken) en is een van de bekendste Siciliaanse snacks. Waarover wordt dan zo veel gediscussieerd? Ten eerste de naam: Aan de oostkant van het eiland noemen de Sicilianen de snack een arancino (de mannelijke vorm, eindigend op een “o”), maar de mensen uit Palermo en omstreken weten hoe de bal echt heet, namelijk arancina (de vrouwelijke vorm, eindigend op een “a”)!

De Palermitanen zijn ervan overtuigd dat de juiste spelling arancina is, omdat het gerecht van oorsprong door de Arabieren zou zijn geïntroduceerd. Toen zij over Sicilië heersten, hebben ze diverse nieuwe ingrediënten, zoals rijst, op het eiland geïntroduceerd. De rijstbal zou voor het eerst zijn gemaakt voor Federico II als een snack die tijdens de valkenjacht eenvoudig te eten was. Aangezien Federico II in Palermo zijn paleis had, moet dus worden aangenomen dat de juiste benaming die van de Palermitanen is, althans dat vinden de Palermitanen.

Arancina is vrouwelijk! (en dus met een a)

Een andere uitleg waarom arancina correct zou zijn, is de volgende: de sinaasappelboom heet arancio, de vrucht aan die boom, de sinaasappel, heet arancia. Een kleine sinaasappel, waarnaar de Siciliaanse snack is vernoemd, is dus ook vrouwelijk en eindigt dus op een a, arancina dus! Overigens wordt de arancina in Palermo ook vaak gewoon arancia (sinaasappel dus) genoemd.

Een arancina van Expanificio in Agrigento

“Nee!”, zeggen de Sicilianen uit het oosten van het eiland en met name degenen uit Messina, “wat een onzin! Het woord arancino komt van het Siciliaanse woord arancinu, dat weer is afgeleid van aranciu. In het Siciliaans is de vrucht van de boom altijd mannelijk (dus niet wat in de alinea hierboven door Palermitanen wordt beweerd!), dus omdat de snack naar de sinaasappel is vernoemd, is de correcte spelling arancino. In het woordenboek Siciliaans-Italiaans van Giuseppe Biundi (uit 1857) is ook uitsluitend arancinu opgenomen en in het woordenboek van Treccani vind je ook geen arancina, alleen arancino.”

Arancini, foto: Mimmo Rapisarda

Arancina, arancino, waar maken die Sicilianen zich zo druk om?

Omdat de snack zo bekend en zo ontzettend lekker is, willen alle Sicilianen het gerecht claimen. Wat is er nu mooier dan te kunnen zeggen dat die overheerlijke risottobal oorspronkelijk uit jouw stad komt? De Palermitanen zijn net zo trots op hun arancina als de inwoners van Messina op hun arancino.

De oorsprong van het gerecht is niet het enige discussiepunt, uiteraard vindt iedere Siciliaan dat de beroemde snack uit hun stad/dorp/streek de beste is! Op het arancina/arancinofront strijden met name de inwoners van Palermo en die van de stad Messina, maar ook de inwoners van Catania vinden dat je voor de beste arancino in hun stad moet zijn. Een Palermitaan die onderweg is van Ragusa naar Palermo en ter hoogte van Catania trek in een arancina heeft, stopt uiteraard pas bij zijn favoriete bar in Palermo, 2,5 uur verderop, om zijn geliefde snack te kunnen kopen…

De verschillende vormen van de snack:

De arancini uit het oosten van het land hebben meestal een puntige vorm en de arancine uit Palermo zijn rond. Nog een bewijs voor de Palermitanen dat hun “kleine sinaasappel” de echte is!

Op een terrasje genieten van een heerlijke arancino

Wat moet ik nu bestellen?

In het oosten van het eiland bestel je dus een arancino en in Palermo en omstreken vraag je naar een arancina. Niet dat je een bar wordt uitgegooid als je het “fout zegt”, maar een trotse bareigenaar zal je misschien wel even fijntjes op de juiste uitspraak wijzen…:-)

Hoe dan ook, als je naar Sicilië gaat en je van deze heerlijke snack geniet, zul je begrijpen waarom de Sicilianen zich er zo druk om maken!

De beroemde Palermitaanse arancine